Merhaba değerli arkadaşlar, bu dersimizde sizlere almanca öğrenirken en çok ihtiyaç duyacağınız konulardan biri olan Almanca İsmin Halleri konusunu detaylı olarak anlatacağız. İlk öğrenirken biraz zor gelebilir ancak düzenli tekrar ve pratiklerle bu konuyu tamamen öğrenebilir ve günlük hayatınızda kolayca kullanabilirsiniz, hadi başlayalım.
Almancada isimlerin çekimi bakımından dört durum vardır.
Nominativ :Yalın Durumu
Akkusativ : Belirtme Durumu
Dativ :Yönelme Durumu
Genetiv : Tamlayan durumu
İsim türünden bir kelimenin, yukarıdaki hallerden hangisine dönüşeceği ya da dönüşmeyip normal bir şekilde kullanılacağı, tamamen kurulacak cümledeki kullanım şekline bağlıdır.
Ayrıca, isim türünden bir kelimenin yukarıdaki hallerden birisine dönüştüğünü de artikeline (der, die, das) bakarak anlarız.
Almanca ismin halleri tablo olarak da aşağıda bulabilirsiniz.
1-Nominativ(yalın hali):
Bir isim, yalın ise ya cümlenin öznesidir ya da “werden (olmak), sein(olmak), bleiben(kalmak), gelten als(sayılmak, kabul edilmek)” gibi yalın hal isteyen fiillerle oluşturulan bir cümlede yer almıştır.
-Bir cümlenin öznesi yalın halde bulunur.
Kişilere “wer? (kim?)” sorulur, Nesnelere “was? (ne?)”
Örnek: Der Gast öffnet die Tür. Das Restaurant ist voll.
2-Akkusativ (i-hali):
Tıpkı Türkçede olduğu gibi, Almancada da isim türünden bir kelimeyi cümle içerisinde kullandığımızda, o kelime “-i” haline dönüşebilmektedir. Bu halde sadece “der” artikeli “den” şeklini alırken diğer artikeller değişmez.
Almanca’da “Akkusativ” cümlede nesne görevini görür, varlıkları ve nesneleri bulmak için yükleme “Wohin= kimi, neyi?” , kişilere ise “Wen? (kim?)” sorusu sorulur.
Örnek:
Ich habe den Mann gesehen.(Adamı gördüm.)
Kimi gördün ? cevap: Adamı
Örnek:
Ich öffnete die Tür. (Kapıyı açtım.)
Neyi açtın ? cevap: Kapıyı
3- Dativ (e-hali):
Filler durum bildiriyorlarsa cümlede Dativ kullanılır. Dativ cümlede dolaylı tümleç rolünü oynar ve yükleme “Wo= nerede”, “Wem=kime”, Woher = nereye” sorularını sorar.
Dativ halde bütün artikeller değişir. “der” ve “das” “dem” olurken, “tekil die” “der”, “çoğul die” ise “den” şeklini alır ve ismin sonuna “n” takısı gelir.
Örnek:
Ich bin in dem Haus eingesperrt. (Evde kilitli kaldım.)
Nerede? cevap: Evde
Örnek:
Ich habe dem Frau Geld geliehen. (Kadına borç para verdim.)
Kime? Cevap: Kadına
4-Genitiv (-nın, nin):
İsim türünden bir kelimenin “-nin, -nın” hali genitiv olarak tanımlanır.
Dönüşüm şu şekildedir;
NOMİNATİV | GENİTİV | TÜRKÇE |
der | die Kinder des Mannes | Adamın çocukları |
die | die Kinder der Frau | Kadının çocukları |
das | die Bücher des Kindes | Çocuğun kitapları |
plural | die Kinder der Frauen | Kadınların çocukları |
Artikellerin “genitiv” çekimlerini yandaki tabloda görüyorsunuz. “der” ve “das” –>”des” olup isme “s” veya “es” geliyor. “die” ve plural “die” ise der oluyor fakat isme her hangi bir takı gelmiyor. Yukarıda ki örneklerde görebilirsiniz.
Genitiv kullanırken dikkat etmeniz gereken bir diğer nokta ise ;
Türkçe’de “adamın arabası” derken Almanca’da “arabası adamın” diye başlarız cümleye. Yani genitiv bildiren cümle nesneden sonra gelir.
Örnekler:
- -Die Frau meines Bruders ist Ärztin.
- Erkek kardeşimin eşi doktor.
- -Weißt du die Adresse des Hotel?
- Otelin adresini biliyor musun?
- -Die Bücher sind meines Vaters
- Bu kitaplar babamın.
Not: Bu konu kafanızı karıştırmasın çünkü öğrenmek ve ayırt etmek aslında zor değil. Artikelleri tek tek ezberlemek yerine hangi fiillerin ve hangi edatların dativ ve akkusativ gerektirdiğini öğrenmeniz daha kolay olacaktır. Bu konumuza da diğer sayfalarda bulabilirsiniz.
Yorum Yap